Lũy kế đến 20/02/2022, Việt Nam đã có 1.469 dự án đầu tư ra nước ngoài còn hiệu lực với tổng vốn đầu tư Việt Nam trên 20,9 tỷ USD. Đầu tư của Việt Nam ra nước ngoài tập trung nhiều nhất vào các ngành khai khoáng (32,4%); nông, lâm nghiệp, thủy sản (16%). Các địa bàn nhận đầu tư của Việt Nam nhiều nhất lần lượt là Lào (25%); Campuchia (13,6%); Venezuela (8,7%);…
Khai khoáng là một trong những ngành mà Việt Nam thực hiện đầu tư ra nước ngoài nhiều nhất, chiếm đến 32,4%. Do đó, một quốc gia giàu tài nguyên than đá, khí đốt như Venezuela sẽ không thể nằm ngoài danh sách đầu tư của các nhà đầu tư Việt Nam. Thật vậy, như số liệu trên cho thấy, Venezuela là quốc gia chiếm đến 8,7% tổng số vốn đầu tư của Việt Nam ra nước ngoài. Vậy, các nhà đầu tư Việt Nam cần chú ý gì trong thủ tục đầu tư sang Venezuela? Liệu rằng thủ tục đầu tư sang Venezuela có khó khăn hơn so với các quốc gia khác không? Qua bài viết này, Luật P&P xin gửi đến Quý khách hàng những kiến thức cơ bản để thực hiện thủ tục trên. Như sau:
Trước hết, ta cần phải biết rằng việc thực thủ tục đầu tư sang Venezuela chính là hoạt động đầu tư ra nước ngoài. Vậy hoạt động đầu tư ra nước ngoài là gì?
Theo như điều khoản giải thích từ ngữ quy định tại Luật Đầu tư 2020: “Hoạt động đầu tư ra nước ngoài là việc nhà đầu tư chuyển vốn đầu tư từ Việt Nam ra nước ngoài, sử dụng lợi nhuận thu được từ nguồn vốn đầu tư này để thực hiện hoạt động đầu tư kinh doanh ở nước ngoài.”
Như vậy, làm thế nào để thực hiện được Thủ tục đầu tư sang Venezuela?
Tại sao phải thực hiện thủ tục đầu tư sang Venezuela?
- Theo quy định tại Điều 52 của Luật đầu tư 2020 thì: "Nhà đầu tư thực hiện hoạt động đầu tư ra nước ngoài phải tuân thủ quy định của Luật này, quy định khác của pháp luật có liên quan, pháp luật của quốc gia, vùng lãnh thổ tiếp nhận đầu tư (sau đây gọi là nước tiếp nhận đầu tư) và điều ước quốc tế có liên quan; tự chịu trách nhiệm về hiệu quả hoạt động đầu tư ở nước ngoài". Mà trong luật đầu tư có quy định rất rõ khi thực hiện thủ tục đầu tư ra nước ngoài là cần phải thực hiện thủ tục xin giấy chứng nhận đầu tư
- Thực hiện thủ tục đầu tư ra nước ngoài khi chưa được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận thì sẽ bị xử lý vi phạm hành chính với mức xử phạt: phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 60.000.000 đồng căn cứ vào mức độ vi phạm và hành vi vi phạm
Nhà đầu tư Việt Nam đầu tư sang Venezuela có thể là cá nhân hay tổ chức?
Về phần chủ thể đầu tư sang Venezuela thì theo quy định của pháp luật Việt Nam kể cả cá nhân hay doanh nghiệp thì đều có quyền được phép thực hiện thủ tục đầu tư sang Venezuela, cụ thể trong luật có quy định rõ như sau:
1. Doanh nghiệp thành lập và hoạt động theo quy định của Luật Doanh nghiệp và Luật Đầu tư.
2. Hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã thành lập và hoạt động theo quy định của Luật Hợp tác xã.
3. Tổ chức tín dụng thành lập và hoạt động theo quy định của Luật Các tổ chức tín dụng.
4. Hộ kinh doanh đăng ký theo quy định của pháp luật Việt Nam.
5. Cá nhân mang quốc tịch Việt Nam, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 17 của Luật Doanh nghiệp.
6. Các tổ chức khác thực hiện đầu tư kinh doanh theo quy định của pháp luật Việt Nam.
Khi thực hiện Thủ tục đầu tư sang Venezuela thì nhà đầu tư được thực hiện các hình thức đầu tư sau:
- Thành lập tổ chức kinh tế theo quy định của pháp luật nước tiếp nhận đầu tư;
- Đầu tư theo hình thức hợp đồng ở nước ngoài;
- Góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp của tổ chức kinh tế ở nước ngoài để tham gia quản lý tổ chức kinh tế đó;
- Mua, bán chứng khoán, giấy tờ có giá khác hoặc đầu tư thông qua các quỹ đầu tư chứng khoán, các định chế tài chính trung gian khác ở nước ngoài;
- Các hình thức đầu tư khác theo quy định của pháp luật nước tiếp nhận đầu tư.
Điều kiện để thực hiện Thủ tục đầu tư sang Venezuela xin là gì?
- Không thuộc ngành, nghề cấm đầu tư ra nước ngoài và đáp ứng điều kiện đầu tư ra nước ngoài đối với ngành, nghề đầu tư ra nước ngoài có điều kiện;
- Nhà đầu tư có cam kết tự thu xếp ngoại tệ hoặc có cam kết thu xếp ngoại tệ để thực hiện hoạt động đầu tư ra nước ngoài cửa tổ chức tín dụng được phép;
- Có quyết định đầu tư ra nước ngoài theo quy định;
- Có văn bản của cơ quan thuế xác nhận việc thực hiện nghĩa vụ nộp thuế của nhà đầu tư. Thời điểm xác nhận của cơ quan thuế là không quá 03 tháng tính đến ngày nộp hồ sơ dự án đầu tư.
Lưu ý về một số ngành nghề khi thực hiện Thủ tục đầu tư sang Venezuela?
1. Ngành, nghề cấm đầu tư ra nước ngoài
- Ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh quy định tại Điều 6 của Luật này và các điều ước quốc tế có liên quan.
- Ngành, nghề có công nghệ, sản phẩm thuộc đối tượng cấm xuất khẩu theo quy định của pháp luật về quản lý ngoại thương.
- Ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh theo quy định của pháp luật nước tiếp nhận đầu tư.
2. Ngành, nghề đầu tư ra nước ngoài có điều kiện
2.1. Ngành, nghề đầu tư ra nước ngoài có điều kiện bao gồm:
a) Ngân hàng;
b) Bảo hiểm;
c) Chứng khoán;
d) Báo chí, phát thanh, truyền hình;
đ) Kinh doanh bất động sản.
2.2. Điều kiện đầu tư ra nước ngoài trong ngành, nghề quy định tại khoản 1 Điều này được quy định tại luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, nghị định của Chính phủ và điều ước quốc tế về đầu tư mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.
Quy trình thủ tục đầu tư sang Venezuela?
Bước I/ Thực hiện thủ tục xin chấp thuận đầu tư sang Venezuela
Các trường hợp phải thực hiện thủ tục xin chấp thuận đầu tư ra nước ngoài gồm có:
1. Quốc hội chấp thuận chủ trương đầu tư ra nước ngoài đối với các dự án đầu tư sau đây:
a) Dự án đầu tư có vốn đầu tư ra nước ngoài từ 20.000 tỷ đồng trở lên;
b) Dự án đầu tư có yêu cầu áp dụng cơ chế, chính sách đặc biệt cần được Quốc hội quyết định.
2. Trừ các dự án đầu tư quy định tại khoản 1 Điều này, Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư ra nước ngoài đối với các dự án đầu tư sau đây:
a) Dự án đầu tư thuộc lĩnh vực ngân hàng, bảo hiểm, chứng khoán, báo chí, phát thanh, truyền hình, viễn thông có vốn đầu tư ra nước ngoài từ 400 tỷ đồng trở lên;
b) Dự án đầu tư không thuộc trường hợp quy định tại điểm a khoản này có vốn đầu tư ra nước ngoài từ 800 tỷ đồng trở lên.
3. Các dự án đầu tư không thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này không phải chấp thuận chủ trương đầu tư ra nước ngoài.
Như vậy, nếu dự án đầu tư sang Venezuela của nhà đầu tư không thuộc những trường hợp theo quy định trên thì nhà đầu tư không cần thực hiện thủ tục xin chấp thuận đầu tư (Bước 1) kể trên.
Bước II/ Thực hiện thủ tục xin giấy chứng nhận đầu tư sang Venezuela
1. Hồ sơ thực hiện thủ tục xin giấy chứng nhận đầu tư ra nước ngoài gồm có:
a) Văn bản đăng ký đầu tư ra nước ngoài;
b) Tài liệu về tư cách pháp lý của nhà đầu tư;
c) Quyết định đầu tư ra nước ngoài theo quy định;
d) Văn bản cam kết tự cân đối nguồn ngoại tệ hoặc văn bản cam kết thu xếp ngoại tệ cho nhà đầu tư của tổ chức tín dụng được phép theo quy định;
đ) Đối với dự án đầu tư ra nước ngoài trong các ngành, nghề có điều kiện, nhà đầu tư nộp văn bản chấp thuận của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về việc đáp ứng điều kiện đầu tư ra nước ngoài theo quy định của pháp luật có liên quan (nếu có).
2. Trường hợp khoản vốn bằng ngoại tệ chuyển ra nước ngoài tương đương 20 tỷ đồng trở lên, Bộ Kế hoạch và Đầu tư lấy ý kiến bằng văn bản của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
3. Trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày nhận được hồ sơ quy định, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư ra nước ngoài; trường hợp từ chối cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư ra nước ngoài thì phải thông báo cho nhà đầu tư bằng văn bản và nêu rõ lý do.
4. Chính phủ quy định chi tiết trình tự, thủ tục thực hiện thẩm định dự án đầu tư ra nước ngoài; cấp, điều chỉnh, chấm dứt hiệu lực của Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư ra nước ngoài.
Bước III/ Mở tài khoản vốn đầu tư ra nước ngoài và đăng ký giao dịch ngoại hối
- Nhà đầu tư mở tài khoản vốn đầu tư ra nước ngoài tại một tổ chức tín dụng được phép tại Việt Nam theo quy định của pháp luật về quản lý ngoại hối. Mọi giao dịch chuyển tiền từ Việt Nam ra nước ngoài và từ nước ngoài về Việt Nam liên quan đến hoạt động đầu tư ra nước ngoài phải thực hiện thông qua tài khoản vốn đầu tư quy định tại mục 1 theo quy định của pháp luật về quản lý ngoại hối.
- Sau khi thực hiện mở tài khoản vốn, nhà đầu tư cần thực hiện đăng ký giao dịch ngoại hối là thủ tục quan trọng trong hoạt động đầu tư ra nước ngoài của các nhà đầu tư. Đăng ký giao dịch ngoại hối được hiểu là việc nhà đầu tư thực hiện đăng ký với Ngân hàng Nhà nước các thông tin về nhà đầu tư, vốn đầu tư, tài khoản vốn đầu tư mở tại tổ chức tín dụng được phép để thực hiện hoạt động đầu tư tại nước ngoài và tiến độ chuyển vốn đầu tư bằng tiền ra nước ngoài. Từ 13/8/2016, hoạt động đăng ký giao dịch ngoại hối liên quan đến hoạt động đầu tư ra nước ngoài được thực hiện theo quy định tại Thông tư 12/2016/TT-NHNN.
Bước IV/ Chuyển vốn đầu tư sang Venezuela
- Nhà đầu tư được chuyển vốn đầu tư ra nước ngoài để thực hiện hoạt động đầu tư khi đáp ứng các điều kiện sau đây:
+ Đã được cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư ra nước ngoài.
+ Hoạt động đầu tư đã được cơ quan có thẩm quyền của nước tiếp nhận đầu tư chấp thuận hoặc cấp phép. Trường hợp pháp luật của nước tiếp nhận đầu tư không quy định về việc cấp phép đầu tư hoặc chấp thuận đầu tư, nhà đầu tư phải có tài liệu chứng minh quyền hoạt động đầu tư tại nước tiếp nhận đầu tư;
+ Có tài khoản vốn theo quy định tại Điều 65 của Luật đầu tư.
- Việc chuyển vốn đầu tư ra nước ngoài phải tuân thủ quy định của pháp luật về quản lý ngoại hối, xuất khẩu, chuyển giao công nghệ và quy định khác của pháp luật có liên quan.
- Nhà đầu tư được chuyển ngoại tệ hoặc hàng hóa, máy móc, thiết bị ra nước ngoài để phục vụ cho hoạt động khảo sát, nghiên cứu, thăm dò thị trường và thực hiện hoạt động chuẩn bị đầu tư khác theo quy định của Chính phủ.
Bước V/ Sử dụng lợi nhuận phát sinh từ dự án ở Venezuela
- Nhà đầu tư được giữ lại lợi nhuận thu từ đầu tư ở nước ngoài để tái đầu tư trong trường hợp sau đây:
+ Tiếp tục góp vốn đầu tư ở nước ngoài trong trường hợp chưa góp đủ vốn theo đăng ký;
+ Tăng vốn đầu tư ra nước ngoài;
+ Thực hiện dự án đầu tư mới ở nước ngoài.
- Nhà đầu tư thực hiện thủ tục điều chỉnh Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư ra nước ngoài theo quy định đối với các trường hợp quy định tại điểm a và điểm b mục 1 Điều này; thực hiện thủ tục cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư ra nước ngoài theo quy định đối với trường hợp quy định tại điểm c mục 1 ở trên.
Bước VI/ Chuyển lợi nhuận về Việt Nam
- Trừ trường hợp giữ lại lợi nhuận theo quy định, trong thời hạn 06 tháng kể từ ngày có báo cáo quyết toán thuế hoặc văn bản có giá trị pháp lý tương đương theo quy định của pháp luật nước tiếp nhận đầu tư, nhà đầu tư phải chuyển toàn bộ lợi nhuận thu được và các khoản thu nhập khác từ đầu tư ở nước ngoài về Việt Nam.
- Trong thời hạn quy định tại khoản 1 Điều này mà không chuyển lợi nhuận và các khoản thu nhập khác về Việt Nam thì nhà đầu tư phải thông báo trước bằng văn bản cho Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Thời hạn chuyển lợi nhuận về nước được kéo dài không quá 12 tháng kể từ ngày hết thời hạn quy định tại mục 1 Điều này.
- Trường hợp quá thời hạn quy định mà chưa chuyển lợi nhuận về nước và không thông báo hoặc trường hợp quá thời hạn được kéo dài quy định mà nhà đầu tư chưa chuyển lợi nhuận về nước thì bị xử lý theo quy định của pháp luật. Số tiền chịu phạt có thể lên đến hàng trăm triệu.
Sau khi hoàn thành thủ tục đầu tư sang Venezuela, nhà đầu tư có cần thực hiện báo cáo thường xuyên không?
1. Sau khi được cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư ra nước ngoài, nhà đầu tư được cấp tài khoản truy cập Hệ thống thông tin quốc gia về đầu tư để thực hiện chế độ báo cáo định kỳ theo quy định.
2. Nhà đầu tư có trách nhiệm gửi báo cáo về tình hình hoạt động của dự án đầu tư ra nước ngoài theo quy định tại các khoản 3, 4 và 5 Điều 73 của Luật Đầu tư; đồng thời quản lý tài khoản của mình và cập nhật thông tin đầy đủ, đúng hạn và chính xác vào Hệ thống thông tin quốc gia về đầu tư.
3. Trường hợp có sự khác nhau giữa thông tin báo cáo trên Hệ thống thông tin quốc gia về đầu tư và thông tin trong báo cáo bằng bản giấy thì căn cứ theo thông tin trên Hệ thống thông tin quốc gia về đầu tư.
4. Các biện pháp xử lý đối với trường hợp nhà đầu tư không thực hiện chế độ báo cáo theo quy định:
a) Bộ Kế hoạch và Đầu tư có văn bản nhắc nhở nếu vi phạm lần đầu;
b) Xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật xử phạt hành chính trong lĩnh vực kế hoạch và đầu tư;
c) Công khai các vi phạm trên Hệ thống thông tin quốc gia về đầu tư, Cổng thông tin điện tử của Bộ Kế hoạch và Đầu tư và các phương tiện thông tin đại chúng khác.
Vướng mắc thường gặp khi thực hiện thủ tục đầu tư sang Venezuela
Câu hỏi: Đầu tư sang Venezuela có quy định phải đầu tư vốn tối thiểu là bao nhiêu không?
Trả lời: Khi thực hiện thủ tục xin giấy chứng nhận đầu tư sang Venezuela, các ngành bình thường (Tức đầu tư ngành nghề không có điều kiện) thì pháp luật không quy định phải đăng ký số vốn bao nhiêu tiền nên nhà đầu tư cân đối tài chính phù hợp để thực hiện đầu tư nhưng cũng cần phải nghiên cứu và quan tâm tới quy định pháp luật của Venezuela.
Câu hỏi: Nếu chọn hình thức đầu tư sang Venezuela là hình thức thành lập tổ chức kinh tế thì phải thành lập tổ chức kinh tế kể trên ở nước ngoài trước hay là thực hiện thủ tục xin giấy chứng nhận đầu tư sang Venezuela ở Việt Nam trước?
Trả lời: Trước tiên, nhà đầu tư sẽ phải xin Giấy chứng nhận đầu tư sang Venezuela trước (thủ tục này được thực hiện ở Việt Nam); sau đó mới tiến hành thành lập tổ chức kinh tế theo quy định của pháp luật nước Venezuela.
Câu hỏi: Khi thực hiện thủ tục xin giấy chứng nhận đầu tư sang Venezuela nhà đầu tư là tổ chức có cần chứng minh năng lực tài chính công ty không ?
Trả lời: Khi thực hiện thủ tục xin giấy chứng nhận đầu tư sang Venezuela thì nhà đầu tư phải chứng minh được năng lực tài chính của mình để cơ quan nhà nước xác định được rằng nhà đầu tư có đủ điều kiện và thông tin kê khai là đúng sự thật vì trong quy trình thực hiện thủ tục xin giấy chứng nhận đầu tư sang Venezuela phải qua khâu thẩm duyệt hồ sơ đồng thời việc chuyển tiền ra nước ngoài cũng phải qua các khâu thẩm duyệt và làm việc với ngân hàng và thông tin phải là chính xác và có căn cứ.